همایش رویکردهای میان رشته ای به آموزش زبان، ادبیات و مطالعات ترجمه

| ورود به سامانه | ثبت نام

صفحه اصلی / پنجمین همایش رویکردهای میان رشته ای به آموزش زبان، ادبیات و مطالعات ترجمه

سنجش کیفیت القای پیام و نظم واژگانِ نهج البلاغه در پرتو نظریه نظم (مطالعه موردی نامه 28 نهج البلاغه)

نویسندگان :

علی حسنی¹ علی اصغر شهبازی²

1- دانشگاه بین المللی امام خمینی ره 2- دانشگاه بین المللی امام خمینی ره

کلمات کلیدی :

چينش واژگاني،مخاطب،نظریه نظم جرجانی

چکیده :

چکيده ارتباط زبانی فرآیندی دو جانبه هست که در شکل گيری آن عناصر متعددی دخيل هستند. متکلم برای جذب نگرش مخاطب و اثرگذاری بر وی ابزارهای متعدد بيانی را مي آزمايد تا راحت تر در ذهن و قلب مخاطبان نفوذ نمايد. کيفيت چينش واژگان و نظم خاص متن يکي از ابزارهایی است که در القای نوع پیام به مخاطب ایفای نقش دارد و به نوعی از حالات روحی و سطح نگرش مخاطب پرده برمي دارد. این مسأله را مي توان به طور روشن در نامه های نهج البلاغه ملاحظه کرد. گزينش و نظم واژگان با نوع مخاطب نامه ها ارتباطی تنگاتنگ دارد. در پژوهش حاضر نامه 28 نهج البلاغه در راستای تحلیل ارتباط نقش آرايش واژه ها با مخاطب در چارچوب نظريه نظم جرجاني (متوفای 474 ق) بررسی گرديد. بر پایه اين نظريه، ابزارهای بلاغي و معناآفرين موجود در نامه حالت روحی مخاطب نامه (معاويه) را به نيکي هويدا مي سازد. لحن استوار و گاه کوبنده، گزينش امثال و استشهادهای قرآنی و تنوّع در جملات خبری و انشائی، در جهت اقناع مخاطب بوده است. چنان که جملات موجز و فشرده و نيز جابجایی اجزای جمله به تناسب حال، ریتم تندی بر اين نامه داده و در فضاسازی بهتر مضمون و بازنمود نيرنگ معاویه و نکوهش وی تأثیر دارد. كليدواژه‌ها: چينش واژگاني، مخاطب. نظریه نظم جرجانی، نهج البلاغه ، نامه 28.